Wyrok śmierci na ks. Jana Machę oraz jego najbliższych współpracowników: kleryka Joachima Gürtlera oraz Leona Rydrycha wydany 17 lipca 1942 r. przez Drugą Izbę Karną Senatu Wyższego Sądu Krajowego w Katowicach jest świadectwem wyjątkowej wagi. Dowodzi zarówno heroizmu oskarżonych, jak i tego, że działali wyłącznie z dwóch pobudek: chrześcijańskiej miłości bliźniego oraz umiłowania ojczyzny.
Podczas konfrontacji z watykańskimi ekspertami, historykami i teologami postulator musiał szczegółowo wyjaśnić, jak należy rozumieć motywy aresztowania ks. Machy i wydania na niego wyroku śmierci. Palącą kwestią stało się zmierzenie z pytaniem, dlaczego w uzasadnieniu tego wyroku pojawiło się sformułowanie „Hochverrat” (zdrada stanu).
Skazanie 17 lipca 1942 r. ks. Jana Machę oraz dwóch jego współpracowników Joachima Gürtlera oraz Leona Rydrycha na karę śmierci było działaniem bezprawnym nawet w świetle niemieckiego prawa ocenia prof. Ryszard Kaczmarek z Uniwersytetu Śląskiego. Przedstawiamy historyczno-prawną analizę protokołu z procesu ks. Jana Machy przed niemieckim Wyższym Sądem Krajowym w Katowicach, 17 lipca 1942 roku.